Citaten

Bij de eerste repetities vertaal ik de emotie in bijna wiskundige termen, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan over wat ik wil horen. Pas later komen de metaforen, praten we over het hoe en waarom, wat de woorden uitdrukken. Het gaat laag voor laag. We beginnen met de grondverf, daarna komen de kleuren. En schilderen kan dit koor, in sprankelende tinten.
Dit zegt dirigent Ching-Lien Wu van het koor van de Nederlandse Opera in een artikel over het operakoor in het Blad bij NRC, 2 juni 2018.
Ik kan jaloers zijn op mijn broer, die studeerde wiskunde. Wanneer die zijn boeken meenam, buitelden de prachtigste figuren en formules over elkaar heen. Zelfs met zijn kriebelige handschrift waren de formules die hij op servetjes en kladjes neerkrabbelde fascinerend in hun geheimzinnigheid, symboliek en in volkomen ondoordringbaarheid van de kennis die ze niet prijsgaven. Ook dat is onleesbaar jargon. Maar vorm en functie vallen hier tenminste volledig samen.
in column Echt niet lelijk van Beatrice de Graaf in NRC, Wetenschap, 28 januari 2018.
De bouwers denken dat het ontwerp met wat aanpassingen wel kan werken. „We gaan het halen”, zegt een bouwdirecteur aan tafel. Maar de opdrachtgever denkt van niet, dat certificaat krijgen ze niet. Mensen aan tafel worden boos, schreeuwen naar elkaar. Dit is alleen op te lossen met hogere wiskunde.
in artikel Een jaar rekenen aan een trillend gebouw in NRC, 28 januari 2018, over het nieuw te bouwen RIVM-gebouw in Utrecht.
Je gaat het pas zien als je het doorhebt
uitspraak van Johan Cruijff; ook de titel van een boek uit 2004 door Pieter Winsemius
Hij bracht de hoogleraar naar een sfeervolle spreekkamer, waar het afluisterapparaatje verborgen was in een verantwoord schilderij.
‘Wat bedoelt u met teruggaan in de tijd? vroeg hij.
‘Veel,’ zei de geleerde. ‘Maar ik zal kort zijn. Al jaren ben ik bezig met een formule, die een einde zal maken aan alle formules, en tenslotte heb ik hem gevonden. Ik ben er in geslaagd de wortel te trekken uit min één!’
De secretaris hief een hand op en snoof misprijzend.
‘Dat kan niet,’ sprak hij. ‘Iedereen, die zijn wiskunde kent, weet dat die wortel onmogelijk is. Het zou een eh… zwart gat opleveren.’
‘Aha!’ riep Sickbock uit. ‘Daar heb ik u! De astronomen zullen u kunnen vertellen, dat het zwarte gat echt bestáát. En wàt is het? Teruggaan in de tijd, vriend! Dus dat kàn!’
uit De Minionen van Marten Toonder, krantenstrip 1980.
Als deze leerling zes jaar later eindexamen doet, dan blijkt zijn cijferlijst opnieuw een uitstekende voorspeller van het toekomstige inkomen. Preciezer geformuleerd: niet zozeer het eindexamen, maar het centraal schriftelijk voorspelt goed. Het schoolonderzoek is te slecht vergelijkbaar, te beïnvloedbaar door de school om een goede voorspeller te zijn. Binnen het centraal schriftelijk, u raadt het al, voorspelt het punt voor wiskunde het best. Ik heb me vaak afgevraagd waarom emotionele vaardigheden niet ter zake lijken te doen. Zou het misschien zijn omdat deze niet goed gemeten kunnen worden, zodat we daardoor een veel kleiner effect vinden? Dat biedt echter geen verklaring. De Amerikaanse econoom Hanushek heeft laten zien dat het verband inkomen en IQ ook op het niveau van landen blijft bestaan: de gemiddelde wiskundescore blijkt van grote invloed op het nationaal inkomen per hoofd.
in column “Citotoets is een zegen” van Coen Teulings, NRC Handelsblad, 30 november 2013.
Ik keek naar de conducteur. Zou hij het nog kunnen volgen? Ik was blij dat ik zijn beroep niet gekozen had — om de complicaties van het in- en uitchecken te bevatten moet je een bèta-aanleg hebben.
in column “In- en uitchecken” van Frits Abrahams, NRC Handelsblad, 4 juli 2013.
Google, opgericht door wiskundigen, staat niet bekend om zijn geraffineerde ontwerpstijl.
in “Sleutelen aan een nieuwe Googlestijl”, NRC Handelsblad, 30 mei 2013.
Wayne studeert wiskunde, en ik vertel hem hoe hij me doet denken aan andere quants die ik heb gesproken; enorm analytisch begaafd, maar ook enigszins, hoe zeg je dat: niet van deze wereld. Hij knikt en zegt dat dit een van de redenen is om niet op de universiteit te blijven. „Ik snap heel goed dat quants bang zijn om zo gek als een deur te worden. Wiskunde is een verslaving, zo kun je dat echt noemen. Ik zou niets liever willen dan mijn naam te verbinden aan theorema — om zelf een grote ontdekking te doen, iedere wiskundige heeft dat. Maar ik blijf ‘toegepast’, zoals we dat noemen. Zo blijf ik verankerd in de werkelijkheid — en word ik hopelijk niet zoals sommige van mijn professoren.”
Column van Joris Luyendijk over de Londense City in NRC, 23 februari 2012.
Hij had de weemoedige glimlach van de Romantische minnezanger temidden van de stroeve formule-gezichten van de wiskundige professoren.
A.I.H. Obreen in de Delftsche Studenten Almanak van 1897 n.a.v. het overlijden van Paul Tétar van Elven, emiritus professor handtekenen aan de Polytechnische School te Delft; geciteerd in het boekje Kleinood aan een Delftse gracht uitgegeven door Museum Paul Tétar van Elven te Delft.
Kunst is weliswaar niet precies als wiskunde, die naarmate ze beter wordt door steeds minder mensen wordt begrepen.
Sjeng Scheijen in artikel De avant-garde. 1933/2011. Roepen in het reservaat, De Groene Amsterdammer, 1 september 2011, bijlage Zeitgeist 1933.
Wiskundige economen koken heel precies maar in kleine pannetjes met een minimum aan ingrediënten omdat anders de dynamiek te gecompliceerd wordt.
Eduard Bomhoff in artikel Lesje in bescheidenheid voor economen, NRC Handelsblad, 22 oktober 2011.
Zoals Poesjkin al zei: met algebra maak je geen muziek. Muziek is een van de grootste wonderen.
Dmitri Ferschtman in een interview in NRC Handelsblad, katern Cultuur, 28 januari 2011. Hij doelt hier op een passage in de korte eenacter Mozart en Salieri van Poesjkin, waarin Salieri over zichzelf zegt:
“In doodgedrilde klanken heb ’k anatomisch de muziek ontleed, heb harmonie aan algebra getoetst.” (vertaling uit A.S. Poesjkin, Dramatisch werk en proza, De Russische Bibliotheek, G.A. van Oorschot, Amsterdam, 1958)
Wiskunde is — anders dan politiek of management — schoon, eerlijk, onbetwist, rechtlijnig, consequent en creatief tegelijk en kan voor sommige vraagstukken prachtige elegante oplossingen hebben die tegelijkertijd compromisloos zijn. Wiskunde kent geen poldercultuur. Het grote misverstand is dat wiskunde een exclusieve bezigheid van de geest is: zij die wiskunde bedrijven zouden niets anders kunnen, en zij die iets anders kunnen zijn onbenullen op het mathematische vlak. Het is fout gedacht.
Er zit wiskunde in iedere minuut van de dag, op iedere are van de wereld en in elke handeling van de mens. We realiseren het ons nauwelijks, omdat de wiskunde bescheiden is en niets claimt. Geen portretrecht, geen vlaktaks of bonus. De wiskunde dient, belangeloos, zonder oogmerk.
Joost Steins Bisschop in een column Het jaar van de wiskunde, Frankwatching, 9 januari 2011, eveneens gepubliceerd in het Financieel Dagblad.
Wiskunde en gymnastiek zijn ook niet leuk en toch protesteert niemand tegen het nut van die vakken.
Marita Mathijsen in column “Een keten van menselijkheid”, NRC Handelsblad, katern Wetenschap, 2 januari 2010.
De dominantie van Google op het gebied van zoekopdrachten vloeit voort uit het vertrouwen van gebruikers dat ze betrouwbare, wiskundig kloppende resultaten voorgeschoteld krijgen.
in “Overname Yelp plaatst Google wellicht voor problemen”, NRC Handelsblad, 21 december 2009.
Grappen maken is iets wiskundigs. Je denkt heel erg op twee niveaus: je speelt en je praat en tegelijk voel je wanneer iets moet komen. Zoiets kun je wel ontwikkelen, maar je moet ook geboren zijn met dat gevoel voor timing.
in interview met actrice Tjitske Reidinga, NRC Weekblad, 5 september 2009.
De SP was in het debat ook kritisch over de wetswijziging, omdat het een hoogleraar tot werken in een kas zou kunnen dwingen. “Het ademt de sfeer van de werkverschaffing uit de dertiger jaren”, zei Paul Ulenbelt. Maar de minister van Sociale Zaken vindt dat sommige Kamerleden te neerbuigend over zulk werk doen. Volgens hem kan het heel gezond zijn voor een hoogleraar of een advocaat om een tijd in een kas te werken of asperges te steken. “Er heerst hier een zeker dedain ten opzichte van arbeid. Aspergesteken is ook arbeid. Ik kan u dat zeer aanbevelen: het zijn uitstekende momenten om tot zelfreflectie te komen en tot inkeer.”
in “Werkloze kan baan straks lastiger weigeren”, NRC-Handelsblad, 4 maart 2009.
Zo moeilijk is het bankierswerk nu ook weer niet. Een mens moet er alert voor zijn en goed kunnen rekenen. Maar het zijn heus niet allemaal raketgeleerden die er werken en het vergt niet het talent dat artiesten of topsporters nodig hebben. De arbeid is vaak hard, lang en intensief, maar ga maar eens een weekje dekbedovertrekken verkopen op de Albert Cuyp. Dat is ook lang, hard en intensief.
Maarten Schinkel (rubriek Schinkels forum) in NRC Handelsblad, 3 maart 2009.
De geest waait waar hij wil, maar als hij zich eerst moet laten tellen, fnuikt dat zijn vlucht.
Floris Cohen op p.279 van zijn boek De herschepping van de wereld, Uitgeverij Bert Bakker, 2008.
Ze worden de ‘quants’ genoemd, ‘raketgeleerden’ of rekenwonders. De wiskundigen, sterrenkundigen en theoretisch natuurkundigen die banken van de universiteiten plukken om financiële producten te ontwikkelen. Aan de combinatie van steeds snellere computers en de creatieve toepassing van wiskundige formules zijn de complexe ‘gestructureerde producten’ te danken die nu het rottende hart vormen van de financiële crisis.
Roel Janssen (rubriek Lux) in NRC Handelsblad, 4 februari 2009.
Met een vak als wiskunde is het moeilijk om in populariteit op te boksen tegen een vak als gelukskunde. Als docent lift ik mee op dat succes, dus de wrevel begrijp ik. Zo iemand doet zijn stinkende best om hun de liefde voor de stelling van Pythagoras bij te brengen en dan kom ik even de show stelen met een les over ‘moeten’ en de stress die dat kan veroorzaken.
in “Het verhaal van docent Theo Wismans over het nut van het verplichte vak gelukskunde”, NRC Handelsblad, Zaterdag &cetera, 31 januari 2009.
Als de goden iemand willen vernietigen, leren ze hem wiskunde.
in “Het korte leven en de dood van Planeet Financiën” door Niall Ferguson, De Groene Amsterdammer, 30 januari 2009.
Maar het probleem is dat risicomanagement tegenwoordig alleen met ellenlange formules en constructies rekent. Nooit gaan ze eens bij elkaar zitten en vragen zich met hun gezonde boerenverstand af: welk risico lopen we nu echt?
Gerrit Zalm in een interview in Sp!ts, 30 oktober 2008.
Hiermee laat het kabinet zien dat je een probleem voor het leven hebt als je met de kerncompetenties Nederlands, Engels en wiskunde niet uit de voeten kan.
Alexander Pechtold geciteerd in artikel Calculerende scholier krijgt het lastiger, NRC Handelsblad, 24 oktober 2008.
In plaats daarvan denk ik terug aan het geluk van het wiskundeproefwerk – wiskunde was vroeger niet mijn lievelingsvak. Toch hadden bijlessen en ijverig leren op een gegeven moment gemaakt dat ik, ondanks geringe wiskundige aanleg, zag hoe je de opgaven aan moest pakken. Ik herinner me hoe ik aan het werk ging, hulplijnen construeerde, netjes, stap voor stap het bewijs opzette. Hoe tevreden stemmend het was te begrijpen waar je heen ging en aan het eind van een opgave te kunnen schrijven: q.e.d. En hoe dan ineens de bel ging, en je met rode wangen opkeek, verwonderd dat je in het wiskundelokaal zat, dat de wereld weer verder ging – je was één geworden met de sommen, de tijd was omgevlogen.
Marjoleine de Vos in artikel Het ideaal van deze tijd is chaotisch gerommel. Multitasker doet niets goed in NRC Handelsblad, bijlage Opinie & Debat, 6 september 2008.
In een lang proces komen alle critici tot hun recht. En uit de schok van de opinies vloeit de waarheid voort. Het is de enige route die ik ken. In het politieke debat dan. Niet in de wiskunde. Daar is de waarheid ondubbelzinnig.
Alexander Rinnooy Kan (voorzitter Sociaal Economische raad) in interview in NRC Handelsblad, 29 december 2007.
Ik vind dat de koningin het voortreffelijk doet. Zij sluit haast op een algebraïsche wijze aan op alle adviezen die ze krijgt.
Gerdi Verbeet (voorzitter Tweede Kamer) in interview in NRC Handelsblad, 15 december 2007.
Leerlingen denken dat je met wiskunde alleen een saaie professor kunt worden. Maar banken zitten te springen om wiskundigen.
Henk Huijsmans (voorzitter Nederlandse Vereniging voor Onderwijs in de Natuurwetenschappen) geciteerd in artikel Als het niet hoeft ... in NRC Handelsblad, 8 december 2007.
Het `schrijven' van software is vergelijkbaar met het schrijven van een boek: zoals boeken uit combinaties van de letters van het alfabet bestaan, bestaat software uit combinaties van algoritmes. wiskundige formules die per definitie niet kunnen worden geregistreerd als uitvindingen. Softwareprogramma's worden net als boeken beschermd door auteursrechten, en niet door octrooien.
In toelichtend kader bij artikel `Eigendom is diefstal'. Amateurlobby bestormt Brussel over software-octrooi door redacteuren Roel Janssen en Elske Schouten in NRC Handelsblad, 14 april 2005.
Als ik een stuk ga componeren dan probeer ik een wereld te scheppen. In die wereld moet alles kloppen, helemaal perfect zijn. Ik gebruik wiskundige formules om te componeren, want wiskunde is een perfecte afspiegeling van de natuur, en de natuur is perfect.
Jonge componist Witte Wijsmuller (17) in artikel Irritante muziek van Mickey Hoyle in NRC Handelsblad, 19 februari 2005.
Het wiskunde-examen (in Suriname) kan men zien als een vroege voorloper van het inburgeringsexamen en het was vroeger een flink stuk pittiger. Nu hoef je alleen twee Nederlandse zinnen te kennen: "Waar is het postkantoor", of: "Hoe hoog is de vertrekpremie?" Vroeger moest je alles weten van tangens, sinus en cosinus.
Anil Ramdas in zijn column Geef ze de nul terug in NRC Handelsblad, 8 november 2004.
Niet verwonderlijk dat de Europese regeringsleiders kort na de "Slag van Nice", waarin politieke besluitvorming synoniem werd voor hogere wiskunde, besloten om een nieuwe poging te wagen om tot doorzichtiger systeem te komen.
Artikel Nederland in EU een tikkeltje "gewichtiger" in NRC Handelsblad, 2 november 2004.
Vliegend boven Nederland zie ik zuiver wiskundige vormen. Een dorp. Rechthoekige velden. Een kanaal. Veel autowegen. Alweer het volgende dorp, met erg veel uitwaaierende nieuwbouw. En dat is dan mijn met een liniaal geconstrueerde vaderland. Maar sta je op de grond, dan blijken er, als door een wonder, nog wel wat aardige stukken te zijn. Een polder met rijen bomen. Of een rij duinen met wat bos. En bovenal is er de zee. Deze vergezichten zijn gespaard gebleven en het zijn onze allerlaatste illusies van ruimte.
Daan Remmerts de Vries in artikel Er waait een nieuwe waan door ons land: de windmolenwaan in NRC Handelsblad, 28 augustus 2004.
Ik herinner me goed het geluk van het wiskundeproefwerk vroeger op school. Vooral als het om bewijzen ging, die opgaven die je begon te beantwoorden door op te schrijven, `gegeven', `te bewijzen' en dan `bewijs'. Tot slot het q.e.d. - heerlijk. En hoe de bel je dan altijd als uit een andere wereld haalde, en je jezelf met gloeiende wangen en nog bijna duizelig van concentratie terugvond in het klaslokaal. Je was er een uur lang niet geweest, althans, je had jezelf een uur lang niet gemerkt.
Marjoleine de Vos in haar column Dat je bent niet merken in NRC Handelsblad, 21 juli 2004.
Van mijn klassieke uitstapjes heb ik geleerd hoe akkoordenschema's werken. Op een gegeven moment was het alsof ik de code had gekraakt, het schijnt heel wiskundig te zijn. Nu gebruik ik in mijn eigen muziek akkoorden die alle kanten uitvliegen.
DJ en housemuzikant Laidback Luke over Klassieke muziek in NRC Handelsblad, 16 februari 2004.
Ik ben erachter gekomen dat de menselijke psyche dezelfde mathematische benadering vergt als tandheelkunde.
Interview met Hans Beekmans, de tandarts van het koninklijk huis, in NRC Handelsblad, Zaterdags Bijvoegsel, 27 december 2003.
Tot twintig procent van de internetadressen waarnaar wetenschappers hun collega's in hun noten verwijzen, zijn na ruim twee jaar niet meer in de lucht. Dat blijkt uit een onderzoekje naar vermelde adressen in de toptijdschriften The New England Journal of Medicine, het Journal of the American Medical Association, en Science.
Artikel Wetenschap op web raakt weg in Volkskrant, katern Wetenschap, 1 november 2003.
43 procent van de IT-managers zegt dat een week zonder e-mail (voor werknemers) traumatischer is dan een niet-ernstig auto-ongeluk, een verhuizing of een scheiding.
Artikel Stress neemt toe bij uitblijven van e-mail in Metro, 3 juli 2003.
Het bedrijf is te academisch ingesteld, te veel een verzameling genieën. Ze denken dat alles is op te lossen met wiskunde.
Artikel Sleutel tot de wereld (over Google) in NRC Handelsblad, 27 juni 2003.
In W&O van 19 oktober constateert Piet Borst (`Meer domme studenten') dat de gemiddelde kwaliteit van de studenten is afgenomen; immers een groeiend deel van de mensen in de studentenleeftijd gaat inderdaad studeren.
Wat ik in Borsts artikel heb gemist is een soortgelijke overweging ten aanzien van hoogleraren. Ook daarvan zijn er nu meer dan tien keer zoveel als 65 jaar geleden, terwijl de bevolking maar verdubbeld is. Je kunt nu weliswaar professor worden in vakken als Globalisering, Vrijetijdsbesteding, Vrouwenstudies en Andragologie, maar het aantal hoogleraren in bijvoorbeeld de Wiskunde is ook met bijna een factor tien gestegen. We moeten constateren dat ook onder de hoogleraren sprake is van verdomming. Het feit dat collega Borst hierover zwijgt zou door kwaaddenkende lieden als een bevestiging van deze stelling kunnen worden gezien.
Ingezonden stuk van Dr. F.W. Steutel, Em. hoogleraar wiskunde Eindhoven, in NRC Handelsblad. katern W&O, 26 oktober 2002.
Hij zit, een week na de prijsuitreiking, over zijn onderzoek te praten in zo'n werkkamer waarin je onmiddellijk kunt zien dat je in een universiteitsgebouw bent. De helft kleiner dan iedere werkkamer van een bestuurder bij Ahold of Aegon.
Artikel `Je blijkt altijd ongelijk te hebben'. Kanker-onderzoeker Hans Clevers gelooft in het toeval in NRC Handelsblad, Katern Wetenschap & Onderwijs, 9 december 2000.
De Enigma werd gestolen tijdens een open dag in het Bletchley Park-Museum. Hier bekortten Britse en Poolse wiskundigen de oorlog met een paar jaar door de Duitse codes te breken.
Artikel Gestolen Enigma is terug in NRC Handelsblad, 18 oktober 2000.
Vice-president Gore bestreed Bush gisteren met zijn eigen wapen: hij beschuldigde de Texaan van fuzzy math, dubieuze rekenkunde.
Artikel Bush houdt heel lichte voorsprong op Al Gorein NRC Handelsblad, 16 oktober 2000.
Toen ik de vraag kreeg wanneer Milocevic overstag gaat antwoordde ik: Dit is geen wiskunde. Je kunt het niet in de computer stoppen en dan het antwoord krijgen.
Minister Frank de Grave van Defensie in televisieprogramma Buitenhof, 13 juni 1999.
Milosevic belegde 's avonds een bijeenkomst met de leiders van de Servische partijen, waarop hij volgens aanwezigen "kort en helder" sprak, als een "wiskundige".
Artikel De Dubbele Magneet in Zaterdags Bijvoegsel van NRC Handelsblad, 12 juni 1999.
Wiskundige formules zijn de meest geslachtloze uitingsvorm die de mensheid ooit heeft bedacht.
Vincent Icke, column in NRC Handelsblad, 27 juni 1998.
In het leven zijn gevoelens feiten. Je hoeft geen wiskunde gestudeerd te hebben om te beseffen dat de burgers van Amsterdam zich de afgelopen jaren minder veilig zijn gaan voelen.
VVD-fractievoorzitter F. Houterman, Volkskrant 4-7-98, geciteerd in artikel PvdA en VVD in Amsterdam pleiten voor messenverbod.
Wat vooral opvalt op zo'n festival is, dat geavanceerdheid in wis- en natuurkundige zin niet automatisch hoeft te betekenen dat er ook sprake is van vooruitstrevendheid in muzikale zin.
Ernst Vermeulen, NRC Handelsblad 14-10-96, in bespreking van Microtonaal Festival.
Twintig jaar geleden kon een hoogleraar nog dingen doen die hij leuk vond.
Dr. Frank van Eijkern, Hypothese, september 1996, geciteerd in artikel De prof als aangestuurde werknemer.
In de wiskunde heb je die koraalrifjes, die allemaal niks met elkaar te maken hebben tot er iemand van het ene naar het andere zwemt, en in de natuurkunde heb je van die scholen vissen, die allemaal zo nu en dan ineens van richting veranderen. Ik denk niet dat het een beter is dan het andere, maar ik denk dat ze alle twee kortzichtig zijn.
Ingrid Daubechies geinterviewd in ITW Nieuws 6 (1996) no.3.
Herinner u - of weet, als ge dit nooit mocht hebben vernomen - dat wiskunde in-genen-dele 'n zogenaamd droog vak is...
Multatuli, Ideeën, Derde Bundel (1871), uit Idee 599, geciteerd in het proefschrift Mathematical methods for reflector designs van Maurice Maes, Universiteit van Amsterdam, 1997.

to Tom Koornwinder's home page