|
|
|
|
|
|
UvA onderzoeker ‘Inventor of the Year’ |
|
|
|
Dr.
Leo Dorst, docent/onderzoeker van het Instituut voor Informatica, heeft
woensdag 25 mei de prestigieuze ‘Inventor of the Year’ award in
ontvangst genomen voor zijn werk aan ‘Method and Apparatus for Path
Planning’, samen met Dr. Karen Trovato. Deze prijs, uitgegeven door de
New York Intellectual Property Law Association is zowel een erkenning
van de wetenschappelijke resultaten van Dorst en Trovato, als een
eerbetoon aan de betekenis van dit werk voor de patenteerbaarheid van
software in het algemeen. |
|
|
|
|
|
|
|
Leo Dorst en Karen Trovato tonen hun award. |
|
|
|
|
|
|
|
Leo
Dorst en Karen Trovato hebben het onderzoek verricht bij Philips
Laboratories in New York, van 1986 tot 1992. Karen is erop gepromoveerd
in 1996 aan de Universiteit van Amsterdam (met Leo als copromotor). Hun
belangrijkste patent werd in 2003 toegekend nadat het een lange route
had doorlopen. Het verkrijgen van goede patenten op software was in de
jaren negentig moeilijk, omdat alleen apparaten patenteerbaar waren, en
niet software op zich. De aanvraag van Dorst en Trovato is een van de
testcases geweest die de moderne tijd van software patenten inluidde.
In totaal hebben ze samen 15 patenten ontvangen uit dit onderzoek. |
|
|
|
|
‘Path
planning’ is het berekenen van een optimaal, botsingsvrij pad voor een
object (robot, auto, persoon) naar een doel. Zo’n oplossing kan worden
gebruikt voor een robot in een fabriek, een zelfparkerende auto, een
routeplanner, of een systeem dat de veiligste weg uit een brandend
gebouw aangeeft.
Pad plannen kan worden benaderd met een grote hoeveelheid van
complexe vergelijkingen, maar al mag dit wiskundig correct zijn, het is
niet erg praktisch omdat het erg lang duurt om alle vergelijkingen
op te lossen. Dorst en Trovato hebben een alternatief ontwikkeld waarin
het doel (bijvoorbeeld de vereiste bestemming in het geval van een
routeplanner) een serie ‘golven’ uitstraalt in een wiskundig model van
de omgeving. Deze 'configuratie-ruimte’ kan hoog-dimensionaal zijn, en
beschrijft zowel het bewegend object, als de obstakels en de
optimalisatiecriteria. Na propagatie staat de intensiteit van zo’n golf
voor een specifieke eigenschap die het pad moet minimaliseren, zoals de
afstand tot een doel. Om de weg tot een doel te vinden hoeft het
programma alleen maar de gradiënt van de intensiteit te volgen. Leo
Dorst: “Het lijkt een beetje op het vinden van een stuk oude kaas in
een doolhof. Je gaat gewoon je neus achterna.”
|
|
|
|
|
|
|
|
Het
algoritme van Dorst en Trovato parkeert optimaal een auto. De auto
parkeert anders dan mensen: hij stuurt eerst de weg op voor dat hij
achteruit gaat, en kan daardoor in een kleinere plaats parkeren. Leo en
Karen hebben dit vaak gebruikt in Manhattan. Maar als je het gebruikt
in Amsterdam: pas op de fietsers! |
|
|
|
|
|
|
|
Een
van de voordelen van het verbeterde algoritme is dat computers sneller
en efficiënter kunnen werken met programma’s als routeplanners. Door
Dorst en Trovato’s innovatie is het mogelijk geworden om dergelijke
software te laten werken op palmtops en spoedig ook op mobiele
telefoons. Daarnaast is de techniek makkelijk toepasbaar op elke
doel-gerichte applicatie, als je de optimaliteit en fundamentele
bewegingen binnen het model maar kunt definiëren. |
|
|
|
|
Na
zoveel jaren kwam de award volledig onverwacht. Maar nog steeds heeft
Leo weinig toe te voegen aan de oplossing die Karen en hij zo lang
geleden hebben bedacht. “Als je iets fundamenteel oplost blijft het
waar”, zegt hij, “dus het is mooi als je daar even de tijd voor
krijgt.” Philips gunde hem die tijd, en daar is hij nog steeds dankbaar
voor. “Paradoxaal genoeg is het moeilijker om in een universiteit de
tijd en rust te vinden voor fundamenteel onderzoek, want we hebben hier
veel meer taken dan alleen onderzoeker te zijn.” Maar ook nu probeert
hij, in zijn onderzoek aan geometrische algebra, zijn tijd vooruit te
blijven. “Je doet het voor je eigen begrip, niet voor de externe
waardering. Des te leuker als die er toch komt.” |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|