De hoofdvraag van het onderzoek is: Op welke wijze kunnen elektronische tools ondersteuning bieden bij de constructie van een taakanalyse en het formuleren van de daaruit afgeleide leerdoelen?. Het gaat hier om een exploratief onderzoek, waarin de constructie en de evaluatie van prototypen een belangrijke rol spelen.
In het werkstukverslag wordt de ontwikkeling en evaluatie van een tweetal prototypen beschreven. Het eerste prototype, de taakanalysetool, biedt ondersteuning tijdens het eerste deel van de taakanalyse. De kwaliteit van een opleiding is in sterke mate afhankelijk van de zorgvuldigheid waarmee de taakanalyse is uitgevoerd. Hier ligt een belangrijke taak voor de te ontwikkelen tools. De opleidingsontwikkelaar moet op de juiste manier worden begeleid tijdens het analyseproces, teneinde de taak op een adequate wijze te kunnen beschrijven. De opleidingsontwikkelaar kan via de taakanalysetool, op basis van het type taak dat geanalyseerd wordt, een selectie maken uit de beschikbare analysetechnieken en de technieken toepassen aan de hand van stappenplannen. Bij de verschillende technieken staan hulpmiddelen ter beschikking in de vorm van vragenlijsten en formulieren om data te verzamelen omtrent de uitvoering van de taak.
De invoer en bewerking van de verzamelde gegevens omtrent de taakuitvoering zijn onderdeel van het tweede prototype, de grafische analysetool. In de grafische analysetool kunnen de taken in een hierarchische structuur worden ondergebracht. Het prototype omvat momenteel met name faciliteiten voor de opbouw van de taakstructuur en de vertaalslag van de taakanalyse naar concrete leerdoelen. Tevens is een eerste stap gezet naar de inrichting van onderwijsleersituaties. De stappen in het opleidingsontwikkelmodel van Kessels en Smit zijn niet los van elkaar te zien. De taakstructuur vormt de basis voor de nadere invulling van het opleidingsontwerp. Daarom is ervoor gekozen om de afhankelijkheid tussen de stappen expliciet te maken in de tool indien dat mogelijk bleek. Een goed voorbeeld hiervan is de afhankelijkheid tussen de taakanalyse en de formulering van de concrete leerdoelen, die in de tool vorm is gegeven door een selectiemechanisme in twee stappen. De eerste stap selecteert de taken waarvoor geldt dat de huidige manier van taakuitvoering in onvoldoende mate overeenkomt met de gewenste manier van taakuitvoering. De benodigde kwalificaties om tot de gewenste situatie te komen, worden geformuleerd in termen van doelstellingen. De tweede selectiestap filtert uit de doelstellingen de leerdoelen die gerealiseerd kunnen worden binnen de geldende randvoorwaarden. Er moet met name rekening worden gehouden met de beschikbare tijd, de aanwezigheid van de gewenste leermiddelen en het beschikbare budget. Een belangrijke component van het onderzoek is de evaluatie van de prototypen met potentiele gebruikers, in dit geval ontwikkelaars van opleidingen bij de DMLO . Uit reacties tijdens de evaluaties bleek dat het systeem in deze vorm daadwerkelijk ondersteuning kan bieden tijdens het ontwerpproces. Vooral veel waardering werd uitgesproken voor de structuur die in het opleidingsontwerp wordt gebracht door het gebruik van de tools. De tools bevorderen een gestructureerde manier om gegevens te verzamelen, te ordenen en te bewerken.
Belangrijk is ook de overeenstemming over de producten die voortkomen uit het ontwerp. Zo zal er een terugkoppeling moeten plaatsvinden met de opdrachtgever en de mensen op de werkvloer over de geconstrueerde taakanalyse en de daaruit afgeleide leerdoelen. Een standaard werkwijze en standaard producten dragen bij aan de bewerkstelliging van deze overeenstemming. Elektronische tools kunnen bijdragen aan de hantering van de standaarden.
Naast de structuur die de tools kunnen bieden, bleek tijdens de evaluatie dat men verwacht door het gebruik van de tools efficient te werk te kunnen gaan. Men verwacht door het gebruik van de tools tijd te kunnen besparen ten opzichte van de huidige manier van werken. Deze tijdsbesparing kan gerealiseerd worden door bepaalde stappen in het proces gedeeltelijk of volledig te automatiseren. In dit kader valt bijvoorbeeld de faciliteit om vragenlijsten samen te stellen in de taakanalysetool. Met het aanbieden van standaard vragen wordt beoogd de voorbereiding van de analyse voor de ontwikkelaar te vereenvoudigen en daarmee wellicht te versnellen. In de grafische analysetool wordt tijdwinst vooral gehaald uit de doorkoppeling van gegevens van de ene fase naar de andere fase. Zo kunnen de leerdoelen grotendeels automatisch worden geformuleerd op grond van de taakbeschrijving.
De prototypen van de tools zijn nog niet onderzocht in een praktijksituatie. Dit zal in de toekomst wel noodzakelijk zijn om te kunnen achterhalen of de beoogde structurering en efficientie van het ontwerpproces daadwerkelijk kunnen worden gerealiseerd.
Op grond van de resultaten van de evaluaties en ideeen die uit de literatuur naar voren komen, zal de functionaliteit van de tools worden uitgebreid. Het beoogde resultaat van het project is de oplevering van een gedocumenteerd prototype op basis waarvan in een vervolgproject een operationeel systeem kan worden ontwikkeld.