De vraag die in deze scriptie centraal staat is: Aan welke eisen moet de interactie tussen mens en systeem voldoen teneinde de taakuitvoering te ondersteunen? De drie kernthema's zijn taakuitvoering, de interactie tussen mens en systeem en ondersteuning.
Uit de literatuur zijn verschillende visies op het opleidingsontwerptraject naar voren gekomen. Het verschil tussen de visies betreft voornamelijk de volgorde waarin de verschillende ontwerpstappen worden doorlopen, de inhoud van de stappen komt grotendeels overeen. Traditionele modellen beschrijven over het algemeen een lineaire werkwijze, latere modellen gaan veel vaker uit van een cyclisch proces.
Ook de interactie tussen de gebruiker en het doelsysteem kan vanuit verschillende ontwerpbenaderingen vorm worden gegeven. De technology centered benadering gaat uit van systeeminitiatief. Het idee is dat door de implementatie van kennis in een systeem, de machine taken van de mens kan overnemen. De user centered benadering daarentegen gaat uit van volledige controle door de gebruiker. De machine wordt in dit verband gezien als hulpmiddel waarmee de gebruiker zijn taak kan uitvoeren. De mens behoudt de volledige controle over het probleemoplosproces.
Gebleken is dat een eenzijdige nadruk op systeem- of gebruikersinitiatief een aantal tekortkomingen met zich meebrengt. Daarom pleiten een aantal auteurs voor een combinatie van beide benaderingen. De term cooperative problem solving wordt hiervoor geintroduceerd. De nadruk ligt op de samenwerking tussen de gebruiker en het systeem. Een manier om deze samenwerking te bevorderen is door een adequate taakallocatie. Hiervoor zijn een aantal criteria te formuleren, bijvoorbeeld het streven naar een optimaal gebruik van de beschikbare hulpbronnen, zoals tijd, kennis en vaardigheden. De samenwerking kan verder worden ingevuld door de computer een extra taak mee te geven, namelijk de ondersteuning van de gebruiker.
Ondersteuning vindt impliciet plaats door een goed ontwerp van het systeem. Hierbij gaat het om zaken als de organisatie van schermen, functies, menuopties en de data in het systeem. Daarnaast kan een expliciete ondersteuningscomponent worden toegevoegd. Expliciete ondersteuning vormt een aanvulling op de interface. Een voorbeeld van expliciete ondersteuning is een hypertext hulpfunctie.
Door optimaal gebruik te maken van de capaciteiten van een computersysteem, kunnen de capaciteiten van de mens worden aangevuld. Zo is een computersysteem in staat ingewikkelde consistentie controles uit te voeren. Recente ontwikkelingen op het gebied van ondersteuning richten zich op het bieden van hulp die aansluit bij de actuele context en op de mogelijkheden van intelligente ondersteuning middels interface agents.
Voordat concrete ondersteuningswijzen kunnen worden toegevoegd aan het systeem, zal eerst de ondersteuningsbehoefte in kaart moeten worden gebracht. Het formuleren van ondersteuning kan gebeuren op basis van relevante gebruikerseigenschappen. Zo kan in het systeem rekening worden gehouden met de ontwikkeling van vaardigheden van gebruikers en het feit dat gebruikers fouten kunnen maken. De ondersteuningscomponent in een systeem moet bovendien de gebruiker helpen een antwoord te vinden op typische gebruikersvragen zoals de vraag waartoe een bepaalde functie dient of de vraag wat mogelijke vervolgstappen in het probleemoplosproces zijn.
Formatieve evaluatietechnieken spelen een centrale rol bij de ontwikkeling van het systeem. De resultaten van de evaluatie beinvloeden het verdere ontwerpproces. Evaluaties zijn gedurende het hele ontwerpproces, van specificatie tot implementatie, van belang. Een systeemontwerpmethode die hierbij aansluit is prototyping. De evaluatie van een prototype kan belangrijke informatie opleveren voor de nadere specificatie van het systeem. Ook kunnen knelpunten in het systeem worden ontdekt op basis waarvan ondersteunende faciliteiten aan het systeem kunnen worden toegevoegd.
De inzichten uit deze scriptie zullen de basis vormen voor een afstudeerwerkstuk waarin de vraag centraal staat op welke wijze de interactie tussen de opleidingsontwikkelaar en de elektronische tools vormgegeven moet worden.