Photo: SFI Affiliations: |
Prof.dr.ir F.A. Bais Institute for Theoretical Physics |
|
|
|
|
UvA lecturer of the year 2010 On 10 January 2011, during the celebration of the 379th Dies Natalis of the University of Amsterdam, the jury president announced that Sander Bais had been named UvA Lecturer of the Year 2010. The jury president presented Sander Bais with the Golden Stilts, a golden sculpture of a pair of stilts which symbolise the exemplary lecturer who rises above his or her peers due to unique qualities. |
On the purpose of education: |
|
|
Prof. Sander Bais received the "Stapenning", a special University of Amsterdam (UvA) honorary award, on the occasion of his departure as professor of Theoretical Physics. Rector Magnificus Prof. Dymph van den Boom presented the medal following Professor Bais' farewell speech on Wednesday, 16 June. Bais received the award for his outstanding achievements at the University of Amsterdam as a researcher, teacher and executive director.
Read more.. |
A book of essays and columns (in Dutch only) (Amsterdam University Press, June 2010): |
Lees hier de recensie van Martijn van Calmthout in de Volkskrant. Bekijk hier het interview met Sander Bais met Boekenkrant. Beluister hier het interview met Sander Bais in de TROS Nieuwsshow. Lees hier de recensie in Science Guide. |
Boekpresentatie Keerpunten (Juni 2009) |
Interview met Margriet van der Heijden in de NRC verschenen op 7 november 2009. Interview met Anne Koeleman in de Folia van 11 december 2009" Interview met Rebecca Sier in de TIS van 15 februari 2010 |
Nelleke Noordervliet spreekt "Ultimately this is a treatise on the unity of knowledge, on the one science that is slowly taking shape through the work of thousands of scientists spread over the earth in time. It is like putting a gigantic jigsaw puzzle together...until every piece falls in its place and we get a grand view of the whole" |
Boekpresentatie op 10 november 2009 "In his neatly packaged paean to science, physicist Sander Bais calls on researchers to be vocal in defending the scientific method in an age of voluble but often unsupported public opinion." |
Ik besta, dus ik denk! Maar hoe! Interview in Vrij Nederland |
Wetenschap en de machten van tien Link naar film van een algemeen college Back to index |
KITP Santa Barbara Beach (Beware: 75MB) Een fotoboek |
Master course voor leraren VWO en andere belangstellenden: Met Einstein in de klas. Master course De sublieme eenvoud van RelativiteitWoensdag 13 januari 2010 |
Relativiteit op het VWO In het kader van de curriculum vernieuwing Nieuwe Natuurkunde (NiNa) voor het middelbaar onderwijs is er nu een module relativiteitstheorie ontwikkeld voor de hoogste klassen VWO en HAVO door Sander Bais (UvA) en Bart Rijkenberg (Barlaeus Gymnasium). Schoolboek relativiteit voor het VWOOktober 2009 Vier basiscolleges (voorbeeldlessen) over relativiteit College 1:College 2:Algemene inleiding over relativiteit Speciale theorie 1: ruimtetijd, postulaten, optellen snelheden, lichtkegels en causaliteitCollege 3: Speciale theorie 2: tijdsuitrekking, tweelingparadox, ruimtecontractie, Lorentztransformatie en Minkowski ruimtetijdCollege 4: Speciale theorie 3: vectoren, energie en impuls; E = mc^2 |
Einstein grootste fysicus
Van de wetenschapsredactie van de Volkskrant Gepubliceerd op 22 oktober 2009 14:37, bijgewerkt op 27 oktober 2009 09:38 AMSTERDAM - Albert Einstein is de grootste natuurkundige aller tijden. Dat bleek woensdagavond tijdens de Nacht van de Natuurkunde, een verkiezingsevenement georganiseerd door de Volkskrant, het maandblad NWT Natuurwetenschap & Techniek en Museum Boerhaave. Van de ruim tweehonderd aanwezigen bracht 36 procent zijn stem uit op Einstein. De Nederlander Christiaan Huygens werd met 21 procent van de stemmen een goede tweede. Richard Feynman (17 procent), Isaac Newton (14) en Galileo Galilei (12) sloten de rij. De Nacht van de Natuurkunde vloeit voort uit het boek Canon van de natuurkunde, een bloemlezing over honderd grote fysici en hun vondsten. Maar het idee om er een soort Idols voor natuurkundigen aan vast te knopen, was vooral ontstaan als alibi om eens een mooie avond aan de natuurkunde te wijden, zei presentator Maarten Keulemans, adjunct-hoofdredacteur van NWT. Voor de gelegenheid hadden de Volkskrant en NWT vijf Nederlandse natuurkundigen van naam en faam verzocht hun favoriet te verdedigen: Sander Bais (Einstein), Frans van Lunteren (Galile•), Ad Lagendijk (Feynman), Vincent Icke (Huygens) en Klaas Landsman (Newton). In een voorronde op internet hadden al zo n vierhonderd geinteresseerden bepaald tussen welke vijf natuurkundigen het uiteindelijk zou gaan. Het werd een fotofinish: ook Marie Curie, Leonardo da Vinci, Niels Bohr, James Maxwell en Archimedes kregen veel publieke steun. Dat het uiteindelijk appelen met peren vergelijken was, illustreerde de Leidse hoogleraar wetenschapscommunicatie Jos van den Broek. Hij liet in een ludiek experiment van enige hoogte een appel en een peer vallen op het gehelmde hoofd van de Nijmeegse mathematisch-fysicus Klaas Landsman. De conclusie was: geen verschil te merken. Ad Lagendijk die Feynman verdedigde heeft aan de bijeenkomst in het museum Boerhave een uitgebreide blog gewijd, waarop ook de filmpjes met de pleidooien te zien zijn: De blog van Ad Lagendijk met de filmpjes van de pleidooien |
Open UvA college over Relativiteit voor studenten van alle faculteiten en andere belangstellenden Ruimte en tijd volgens EinsteinSeptember-december 2009 |
Brede collegecyclus voor studenten en andere belangstellenden Keerpunten in de NatuurwetenschappenFebruari-juni 2008 |
Eerste les in het nieuwe beta vak voor HAVO en VWO:Gegeven op 25 september 2007 op het Damstede College te Amsterdam Powerpoint presentatie van NLT lezing |
Het Betacanonboek bestellen. |
2007: Het jaar van 50 voltreffers voor Betacanon Ieder weekend in 2007 verschijnt er een aflevering van de betacanon in de Volkskrant. Men kan de stand van zeken volgen op: http://extra.volkskrant.nl/betacanon/ sterker nog, u wordt uitgenodigd zelf bijdragen te leveren en mee te discussieren, want de betacanon is opgezet in de vorm van een Wiki, een interactieve web encyclopedie waaraan iedereen informatie kan bijdragen onder het motto "survival of the best". De eerste aflevering ging -- als bescheiden begin -- heel passend over het getal nul: ooit kenden mensen alleen de getallen: een, twee, drie, etc. maar veel wiskunde bleek daarmee onmogelijk. Totdat dus, in Europa pas in 1202 door Leonardo van Pisa, het getal nul werd geintroduceerd. Terzijde: nu we doodgegooid worden met gepraat over de joods-christelijke wortels van onze beschaving is het goed te benadrukken dat we deze doorbraak te danken hebben aan de Arabische beschaving; de rest komt trouwens goeddeels van de heidense Griekse beschaving; tegen de tijd dat het christendom de macht greep in het Romeinse rijk was het de dood in de pot. Het initiatief is natuurlijk geinspireerd door de canon van de Nederlandse geschiedenis, gemaakt onder leiding van de beroemde neerlandicus Frits van Oostrom. Van hem hebben we het goede idee overgenomen om de canon, dus alles wat een ontwikkeld mens eigenlijk zou moeten weten, op te stellen via vensters, dus die plaattectoniek of dat getal nul zijn alleen maar vensters waardoorheen je zicht krijgt op een veel breder thema, zoals de dynamiek van de aardbol of de getallenleer. We doen ook een paar dingen anders dan Van Oostrom. Betakennis is in zekere zin anarchistisch en is nooit af. Daarom is er een commissie ingesteld onder leiding van de natuurkundige Robbert Dijkgraaf, waar ook bijvoorbeeld de wetenschapsfilosoof Bas Haring inzit, landbouwexpert prof. Louise Fresco, en nog een paar anderen, waaronder ik, maar die commissie schrijft niet zelf; we nodigen jonge wetenschappers, bijvoorbeeld onderzoekers in opleiding, of aspirant wetenschapsjournalisten uit om over een door ons aangereikt thema te schrijven; de commissie doet samen met mensen van de krant de wetenschappelijke en journalistieke begeleiding en redaktie. Verder is er geen nadruk op Nederland; betakennis is bij uitstek internationaal, de structuur van de DNA dubbele helix is niet afhankelijk van je cultuur. We zullen wel bij het venster "tijd" benadrukken dat het slingeruurwerk is uitgevonden door onze landgenoot Christiaan Huygens, al was het maar omdat die in de canon van de Nederlandse geschiedenis helaas ontbreekt. Tenslotte willen we onze keuze voor de canon alleen als startpunt kiezen, en op de site komt er een soort wikipedia-structuur zodat mensen thuis mee kunnen schrijven. (Ten dele gebaseerd op een "Buitenhof" column (7/1/2007) van Ronald Plasterk.) Ê |
Nederlandstalige boeken over de natuurwetenschappen (Aanraders voor (openbare) bibliotheken) Waarom een betacanon? |
Op weg naar het Multiversum Academische Boekengids Nr 59 (2006) |
Hoe darwinistische denkbeelden doordringen in fysica en kosmologie Hoe verklaren we de indrukwekkende fine tuning van omstandigheden die het leven op aarde mogelijk maakt, zonder in het debat tussen creationisten en aanhangers van de evolutieleer te verzeilen? Theoretisch fysicus Leonard Susskind houdt in dit kader een helder pleidooi voor het antropisch principe dat even speculatief als interessant is. |
|
In Praise of Science In this engaging, lyrical book, physicist Sander Bais shows how science can liberate us from our cultural straitjacket of prejudice and intolerance. We are living in a time in which technology is taken for granted, yet belief in such standard scientific facts as evolution is actually decreasing. How is it possible for cell phones and Creationism to coexist? Science--fundamental, fact-based knowledge, not the latest technological gadget--can give us the global and local perspectives we need to make the world a better place. After giving a lively overview of the sciences, Bais argues that turning points in the history of science have been accompanied by similar milestones in social change, deeply affecting our view of nature, our perception of the human condition, and our understanding of the universe and our place in it. Finally, Bais takes on the obstacles science encounters in a world dominated by short-term political and economic interests. Science, he says, needs to get its message out. Drawing on sources that range from Charles Darwin and Karl Popper to Herbert Marcuse and Richard Feynman, with In praise of Science, Bais does just that. Sander Bais is Professor of Theoretical Physics at the University of Amsterdam and External Faculty Member of the Santa Fe Institute. He is the author of The Equations: Icons of Knowledge and Very Special Relativity: An Illustrated Guide. |
Keerpunten |
Very Special Relativity |
De sublieme eenvoud van relativiteit |
   
        Harvard University Press Amsterdam University Press Springer Verlag DG Livres Gradiva |
The equations: Icons of knowledge The mysteries of the physical world speak to us through equations--compact statements about the way nature works, expressed in nature's language, mathematics. In this book by the renowned Dutch physicist Sander Bais, the equations that govern our world unfold in all their formal grace--and their deeper meaning as core symbols of our civilization. Trying to explain science without equations is like trying to explain art without illustrations. Consequently Bais has produced a book that, unlike any other aimed at nonscientists, delves into the details--historical, biographical, practical, philosophical, and mathematical--of seventeen equations that form the very basis of what we know of the universe today. A mathematical objet d'art in its own right, the book conveys the transcendent excitement and beauty of these icons of knowledge as they reveal and embody the fundamental truths of physical reality. These are the seventeen equations that represent radical turning points in our understanding--from mechanics to electrodynamics, hydrodynamics to relativity, quantum mechanics to string theory--their meanings revealed through the careful and critical observation of patterns and motions in nature. Mercifully short on dry theoretical elaborations, the book presents these equations as they are--with the information about their variables, history, and applications that allows us to chart their critical function, and their crucial place, in the complex web of modern science. Reading The Equations, we can hear nature speaking to us in its native language. 2005 |
De natuurwetten heruitgegeven als Rainbow pocket (2009) |
Philosophy of InformationP. Adriaans and J. van Benthem Editors Elsevier Publishers (2008) |
The physics of information Information is carried, stored, retrieved and processed by machines, whether they be electronic computers or living organisms. All information, which in an abstract sense one may think of as a string of zeros and ones, has to be carried by a physical substrate, be it paper, silicon chips or holograms, and the handling of this information is physical, so information is ultimately constrained by the fundamental laws of physics. It is therefore not surprising that physics and information share a rich interface... |
50 Years of Yang Mills TheoryG. 't Hooft Editor World Scientific Publishers, Singapore (2005) |
Magnetic monopoles: To be or not to be. Magnetic monopoles form an inspiring chapter of theoretical physics, covering a variety of surprising subjects. We review their role in nonabelian gauge theories. An expos«e of exquisite physics derived from a hypothetical particle species, because the fact remains that in spite of ever more tempting arguments from theory, monopoles have never reared their head in experiment. For many relevant particulars, references to the original literature are provided. |
Nooit meer rechtdoorEtty Hillesum Lezing 2004 Thieme Uitgeverij, Deventer |
Wankel evenwicht Leerlingen moeten kiezen voor een profiel dat het beste bij hen past: Cultuur en Maatschappij, Natuur en Techniek of iets daar tussenin. De meeste kiezen dat laatste. We zetten de profielen letterlijk op een rijtje van links naar rechts: alfa, gamma en dan beta. Alfa's en beta's als extremen met de gamma's als een soort bemiddelaars daar tussenin. Het geheel getuigt van een benauwende hokjesgeest. Alsof natuurwetenschap en techniek het tegenovergestelde zijn van cultuur. Alsof mensen die van cultuur houden niet van wetenschap zouden houden en vice versa. Alsof alfa en beta elkaar uitsluiten. Vreemd. Misschien moeten we beginnen die profielen op een cirkel te zetten, of op de hoekpunten van een driehoek, dan ziet het totaalbeeld van onze beschaving er heel anders uit. Er ontstaat dan een meer gelijkwaardige verkaveling waarin elk van de profielen als bemiddelaar dan wel extreem kan worden opgevat, en dat schept natuurlijk legio nieuwe mogelijkheden. Er ontstaat een nieuwe directe connectie tussen alfa en beta. Tussen cultuur en wetenschap, kan dat? Is die verbinding er werkelijk? |
It ain't necessarily so... In Van God losOpstellen over Theologie en Wetenschap Raad voor de Geesteswetenschappen van de KNAW (2003) |
It ain't necessarily so. . . Theologie in het licht van de natuurwetenschap Ik geef een natuurwetenschappelijk perspectief op de wetenschappelijkheid van de theologie. In het eerste hoofdstuk worden enige kenmerkende aspecten van de theologie beschreven. In het volgende hoofdstuk worden enkele, voor theologie belangrijke kanten van de natuurwetenschappen samengevat, zoals de moderne inzichten met betrekking tot het leven op aarde maar ook met betrekking tot de kosmos als geheel. In het laatste hoofdstuk wordt geargumenteerd dat om wetenschappelijk te zijn, de theologie zich voortdurend actief met alle wetenschappen dient te verstaan. Het is niet realistisch om daarbij verschillende soorten kennis van elkaar te scheiden, hetgeen betekent dat de theologie zijn uitzonderingspositie zal moeten opgeven. |
Overview of research
|
Falling cats (in Dutch). |
|
|
Nonabelian fluxes |
Columns & other writings (mostly in Dutch)
Articles that appeared in Natuur & Techniek:
Articles that appeared in the Nederlands Tijdschrift
voor Natuurkunde in 1999 and 2000:
Columns in the Afleiding (1996-97): |
The magic cube of theoretical physics |
Last modified: june 2016